Bánh chưng

Từ bao đời nay chúng ta luôn quan niệm rằng “thấy bánh chưng là thấy tết” bởi bánh chưng là món ăn cổ truyền trong mâm cỗ người Việt, là những tinh hoa mà đất trời ban tặng cho con người.

Vậy ý nghĩa thật sự của bánh chưng là gì? Cách làm bánh chưng ngon ra sao? Tất cả sẽ được Nếp Cẩm Mộc bật mí trong bài viết dưới đây nhé!

Nguồn gốc của bánh chưng

Vào đời Hùng Vương thứ 6, nhân dịp giỗ tổ thì vua Hùng đã ban chỉ cho các người con của mình rằng người nào tìm được được lễ vật hợp ý sẽ được vua cha chuồng ngôi.

Lúc này các hoàng tư đua nhau lên rừng xuống biển để tìm các của ngon vật lạ. Khi đó chỉ có hoàng tử Lang Liêu vì mẹ mất sớm, gia cảnh lại khó khăn nên không biết chuẩn bị gì.

Một đêm Lang Liêu năm mơ gặp được một vị thần báo mộng rằng “Trong trời đất không có gì quý bằng hạt gạo. Vì thế hãy lấy gạo nặn thành hình tròn để tượng trưng cho trời còn hình vuông tượng trưng cho đất, cho công ơn sinh thành của cha mẹ”. Tỉnh giấc Lang Liêu làm đúng như lời của vị thần và thật ngạc nhiên khi dâng lên vua cha, ngài hết lời khen ngợi. Cuối cùng vua cha quyết định sẽ truyền lại ngôi cho Lang Liêu.

Cũng từ đó truyền thuyết bánh chưng bánh dày ra đời và vào mỗi dịp lễ Tết, người dân sẽ nấu bánh chưng, làm bánh dày để làm lễ vật cũng trời đất. Và đây chính là phong tục tốt đẹp của người dân Việt Nam được lưu giữ đến tận bây giờ.

Ý nghĩa của bánh chưng

Ai cũng biết đây là món ăn truyền thống vào ngày tết Nguyên Đán của dân tộc Việt Nam. Tuy nhiên ý nghĩa của loại bánh này thế nào thì không phải ai cũng nắm bắt được. Dưới đây chúng tôi sẽ bật mí một số ý nghĩa đặc biệt mà bạn nên biết:

Bánh chưng là nét văn hóa tốt đẹp của người Việt

Hình dáng của bánh là hình vuông và theo truyền thuyết đó chính là sự tượng trưng của mặt đất. Trong mâm cỗ của người Việt thì sự xuất hiện của bánh chưng có ý nghĩa thể hiện sự biết ơn đến trời đất. Mong mưa thuật gió hòa để có được vụ mùa màng bội thu và mang tới cuộc sống no ấm cho mọi người.

Bánh chưng mang ý nghĩa tinh thần rất đặc biệt

Bánh chưng giúp gia đình thêm gắn kết bởi hình ảnh đẹp nhất trong ký ức mọi người đó chính là việc cả gia đình cùng nhau quây quần để gói và luộc bánh. Tết sẽ không trọn vẹn nếu thiếu bánh chưng. Và dù công việc có bận rộn thì việc dâng bánh chưng lên bàn thờ ông bà tổ tiên thể hiện lòng biết ơn chắc chắn phải có.

Bánh chưng món quà cho sức khỏe

Bánh chưng được làm từ nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên như gạo nếp, đậu xanh và tất nhiên không thế thiếu thịt heo chính là nguồn cung cấp chất bổ và vitamin bổ dưỡng cho cơ thể. Cụ thể:

• Đậu xanh giúp giải độc thanh độc cơ thể giúp bánh có vị thanh mát và cân bằng giữa độ béo của nếp và thịt.
• Gạo nếp cung cấp tinh bột để bổ sung năng lượng cho cơ thể. Đây là thực phẩm rất tốt cho gan.
• Thịt lợn cung cấp chất đạm, chất béo và là nguồn dinh dưỡng không thể thiếu cho con người.

Hướng dẫn gói bánh chưng

Bên cạnh bánh chưng xanh truyền thống thì bánh chưng nếp cẩm, bánh chưng gấc chính là 3 sản phẩm được nhiều người “săn lùng” trong thời gian gần đây.

Để gói được bánh chưng ngon, chặt, lâu bị hỏng đòi hỏi sự kỳ công trong phần chọn nguyên liệu, cách gói cũng như cách luộc ở thời gian hợp lý. Dưới đây sẽ là cách gói của từng loại bánh chưng nhé.

Bánh chưng xanh và bánh chưng nếp cẩm

Nguyên liệu gói bánh chưng

Để có được những chiếc bánh chưng ngon bạn cần kỹ lưỡng ngay từ khâu chọn nguyên liệu.

• Gạo nếp hoặc gạo nếp cẩm: hạt to, tròn đều, mới thu hoạch vào vụ mùa.
• Đỗ xanh: chọn loại đỗ mới, ruột vàng, bở, hạt mẩy.
• Thịt ba chỉ hoặc thịt vai sấn: không nên chọn miếng thịt quá nạc.
• Gia vị: muối, hạt tiêu.
• Lá dong: chọn loại lá bánh tẻ (không quá già, không quá non), khổ rộng vừa phải, đều nhau, không bị rách, có màu xanh mướt.
• Lạt buộc: lạt được chẻ từ ống giang, mỏng, mềm, dẻo dai.

Sơ chế nhân và lá dong

Trước khi gói bánh chưng, bạn cần sơ chế nguyên liệu:

• Ngâm đỗ xanh trong nước khoảng 2 tiếng cho nở. Đãi sạch và nhặt bỏ những hạt xấu. Cho thêm một thìa muối, trộn đều rồi mang đồ chín. Lúc đỗ còn nóng dùng muỗng đánh cho đỗ tơi nhuyễn rồi nắm thành từng nắm có kích vừa phải.
• Thịt ba chỉ rửa sach, thái thành từng miếng to bản, dày khoảng 2cm. Tiếp tục ướp gia vị vừa đủ và một chút hạt tiêu để khi chín, bánh sẽ có vị thơm và cay nhẹ.
• Ngâm gạo trước khoảng 3-5 tiếng trước khi gói. Sau đó vớt ra để ráo nước rồi xóc muối trắng, cần chú ý cho lượng muối vừa đủ tránh bánh bị quá nhạt hoặc quá mặn.
• Lá dong rửa thật sạch 2 mặt rồi đem phơi chỗ mát, thoáng gió cho ráo nước. Sau đó, dùng dao hoặc kéo tách phần sống lá riêng ra. Một mẹo nhỏ giúp bạn cắt sát vào lá nhưng không làm rách lá là hãy cắt từ giữa lá trở ngược lại phần cuống.